Vỏ tủ điện ngoài trời IP65 có chống nước hoàn toàn không?

Tiêu chuẩn IP65 quy định khả năng chống nước ở mức nào?

Tiêu chuẩn IP65 là một chỉ số đánh giá mức độ bảo vệ của thiết bị điện tử hoặc cơ khí trước sự xâm nhập của bụi và nước. Đây là tiêu chuẩn quốc tế được quy định theo hệ thống IEC 60529, thường áp dụng cho các sản phẩm như vỏ tủ điện ngoài trời IP65, thiết bị chiếu sáng, camera giám sát, cảm biến công nghiệp.

• Số đầu tiên trong IP65 là “6” – đại diện cho khả năng chống bụi hoàn toàn. Thiết bị không cho phép bụi lọt vào trong, ngay cả với bụi mịn.
• Số thứ hai là “5” – chỉ mức độ chống lại tia nước áp suất thấp từ mọi hướng. Cụ thể, thiết bị có thể chịu được nước phun từ vòi đường kính 6,3 mm, áp lực 30 kPa, trong vòng ít nhất 3 phút, từ khoảng cách 3 mét.

Tuy nhiên, IP65 không có nghĩa là chống nước hoàn toàn trong mọi tình huống. Tủ điện đạt chuẩn IP65 không được thiết kế để:

• Ngâm trong nước (như IP67, IP68).
• Tiếp xúc với tia nước áp suất cao hoặc dòng nước mạnh liên tục (như IP66).

Vì vậy, vỏ tủ điện ngoài trời IP65 hoàn toàn có khả năng ngăn tia nước bắn từ mưa hoặc nước phun nhẹ, nhưng không bảo vệ tuyệt đối trong môi trường bị ngập nước hoặc có dòng nước lớn tác động trực tiếp.

Cấu tạo và thiết kế của vỏ tủ điện ngoài trời IP65

Để đạt được khả năng chống bụi và nước như tiêu chuẩn IP65 yêu cầu, vỏ tủ điện ngoài trời phải được thiết kế cẩn thận, từ kết cấu tổng thể đến các chi tiết nhỏ như ron cao su, khớp nối, bản lề và chất liệu tủ.

Ron cao su, khớp nối và hệ thống khóa kín trong tủ IP65

Ba thành phần này đóng vai trò ngăn nước xâm nhập thông qua các khe hở, đặc biệt tại vị trí cánh cửa và điểm tiếp xúc với vỏ tủ.

1. Ron cao su chuyên dụng: Là lớp gioăng đàn hồi chạy dọc theo mép cửa, giúp tạo nên kết nối kín giữa nắp tủ và thân tủ. Ron cao su phải có độ đàn hồi tốt, không bị chai cứng khi tiếp xúc với môi trường nóng ẩm hoặc ánh nắng lâu ngày.
2. Khớp nối kín: Các mối ghép giữa các mặt tủ phải đảm bảo không có khe hở hoặc lỗ nhỏ nào có thể cho phép nước lọt vào. Một số nhà sản xuất sử dụng công nghệ hàn kín hoặc đúc liền khối để tăng khả năng chống thấm.
3. Hệ thống khóa chặt: Tủ điện ngoài trời IP65 thường được trang bị khóa tay gạt có lực ép lớn, giúp ép ron cao su sát vào khung tủ, tạo độ kín chắc chắn. Khi khóa không kín hoàn toàn hoặc bị lệch, hiệu quả chống nước sẽ bị giảm rõ rệt.

Chất liệu vỏ tủ

Chất liệu là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến độ bền, khả năng chống ăn mòn và tính ổn định của tủ điện ngoài trời IP65.

1. Thép sơn tĩnh điện: Là lựa chọn phổ biến nhờ giá thành hợp lý và độ cứng cao. Tuy nhiên, lớp sơn cần đạt tiêu chuẩn ngoài trời để tránh bị bong tróc, rỉ sét khi tiếp xúc với mưa nắng thường xuyên.
2. Inox (thép không gỉ): Phù hợp cho môi trường ven biển, khu vực có độ ẩm cao, nơi có nguy cơ ăn mòn hóa chất hoặc nước mặn. Vỏ tủ inox có thể duy trì hiệu suất chống nước IP65 lâu dài hơn.
3. Composite hoặc nhựa kỹ thuật: Dùng trong các ứng dụng đặc biệt yêu cầu chống dẫn điện, nhẹ và không rỉ sét. Tuy nhiên, độ kín khít phụ thuộc rất lớn vào kỹ thuật sản xuất và ron đi kèm.

Những yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả chống nước của tủ điện ngoài trời IP65

Mặc dù tủ điện ngoài trời IP65 được thiết kế để chống bụi và chịu được tia nước phun từ mọi hướng, nhưng trong thực tế, khả năng này vẫn bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố ngoài thiết kế tiêu chuẩn. Việc hiểu rõ những yếu tố này giúp người dùng khai thác đúng mức độ bảo vệ và tránh những sự cố không đáng có.

Tác động của điều kiện môi trường như mưa lớn, gió mạnh, sương muối

1. Mưa lớn kéo dài hoặc mưa xối trực tiếp có thể tạo ra áp lực nước vượt mức kiểm tra của tiêu chuẩn IP65 (vốn chỉ chống được tia nước nhẹ). Nếu nước bắn liên tục ở cường độ mạnh, các điểm tiếp giáp ron cao su có thể bị rò rỉ.
2. Gió mạnh kết hợp với nước mưa tạo ra dòng tia nước có phương hướng bất thường, dễ len vào khe hở tủ nếu cửa tủ không được đóng khít hoặc ron đã lão hóa.
3. Sương muối ở vùng ven biển không chỉ gây ăn mòn kim loại mà còn phá hủy các chi tiết nhựa, ron cao su, làm giảm khả năng bịt kín, từ đó làm nước và hơi ẩm dễ dàng xâm nhập.

Lỗi thường gặp khi lắp đặt khiến tủ điện ngoài trời IP65 bị vào nước

1. Không siết chặt khóa tủ khiến ron cao su không được ép kín, để lộ khe hở giữa cửa và khung tủ.
2. Lắp đặt tủ điện tại vị trí thấp dễ bị đọng nước, như gần nền xi măng, chân tường, hoặc rãnh thoát nước kém. Dù đạt chuẩn IP65 nhưng tủ không chịu được nước ngâm.
3. Khoan lỗ sai vị trí hoặc không bít kín lỗ chờ ống dây. Những lỗ kỹ thuật này nếu không xử lý đúng bằng phụ kiện IP65 sẽ là điểm yếu khiến nước chảy ngược vào trong.
4. Không bảo trì ron cao su định kỳ, khiến ron bị chai, nứt hoặc rớt khỏi khung tủ, mất hoàn toàn tác dụng.

Khi nào cần sử dụng thêm mái che, tấm lót hoặc nâng cấp chuẩn IP cao hơn?

1. Khi tủ lắp ở nơi không có mái hiên, tiếp xúc trực tiếp với mưa gió, nắng nóng, người dùng nên bổ sung mái che nhỏ phía trên để giảm tác động của thời tiết.
2. Khu vực có nước tràn, hay bị ngập lụt, cần dùng tấm lót cách nước hoặc chân đế nâng tủ lên khỏi mặt đất tối thiểu 10–20 cm để tránh nước ngấm từ dưới lên.
3. Nếu tủ đặt trong khu vực có vòi xịt rửa công nghiệp, tia nước mạnh hoặc môi trường mưa đá, nên chuyển sang sử dụng tủ điện ngoài trời đạt chuẩn IP66 hoặc IP67 để có khả năng chống nước cao hơn.

Có nên sử dụng vỏ tủ điện ngoài trời IP65 trong mọi điều kiện thời tiết?

Câu trả lời là không nên sử dụng tủ điện ngoài trời IP65 trong mọi điều kiện mà không đánh giá môi trường cụ thể. IP65 là lựa chọn hợp lý cho phần lớn ứng dụng ngoài trời, nhưng không phải là giải pháp tuyệt đối cho các môi trường khắc nghiệt về nước, độ ẩm hay hóa chất ăn mòn.

Tủ IP65 sử dụng ở vùng ven biển, khu công nghiệp ẩm

1. Vùng ven biển có độ mặn cao trong không khí. Hơi muối kết hợp với độ ẩm khiến các chi tiết kim loại và ron nhanh bị oxi hóa. Nếu sử dụng tủ điện ngoài trời IP65, cần chọn loại vỏ inox 304 hoặc composite, đồng thời thường xuyên vệ sinh và kiểm tra ron cửa.
2. Khu công nghiệp sản xuất hóa chất hoặc thực phẩm có độ ẩm liên tục trong không khí, bụi dầu và khí ăn mòn. Khi dùng IP65, cần lắp ở vị trí thông thoáng, có mái che và kiểm tra định kỳ khả năng kín nước của tủ.

Các trường hợp không nên dùng IP65 nếu không có biện pháp hỗ trợ

1. Khu vực thường xuyên bị ngập úng hoặc có nước đọng quanh năm.
2. Hệ thống yêu cầu độ an toàn cao tuyệt đối, như tủ điều khiển trạm bơm, trạm viễn thông ngoài trời, camera an ninh khu vực trọng yếu.
3. Ứng dụng cần xịt rửa bằng vòi áp lực cao, ví dụ: trong nhà máy chế biến thủy sản, kho đông lạnh, cơ sở y tế.

Trong các trường hợp này, nên sử dụng vỏ tủ đạt chuẩn IP66, IP67 hoặc IP68, kết hợp cùng phụ kiện đi kèm như mái che, tấm lót, khóa chống nước, để đảm bảo an toàn vận hành lâu dài.

Chuẩn IP65 mang lại khả năng bảo vệ tốt trước bụi và tia nước, nhưng không phải là “chống nước hoàn toàn” như nhiều người lầm tưởng. Việc sử dụng tủ IP65 cần đi kèm hiểu biết kỹ thuật và đánh giá môi trường cụ thể. Nếu khu vực lắp đặt có nguy cơ ngập, tia nước mạnh hoặc độ ẩm cao liên tục, bạn nên cân nhắc đến các cấp IP cao hơn hoặc trang bị bảo vệ bổ sung.