So sánh khay cáp và máng cáp trong hệ thống điện kín hoặc mở

Khay cáp và máng cáp trong môi trường điện kín

Môi trường điện kín là không gian kiểm soát bụi, hơi ẩm và nhiệt – ví dụ phòng sạch, trung tâm dữ liệu, nhà máy dược – nơi máng cáp điện kín nắp bảo vệ cáp tốt hơn khay cáp hở.

Đánh giá khả năng chống bụi và chống cháy

• Máng cáp kín giảm đến 90 % bụi mịn bám vỏ cáp so với khay đục lỗ (theo thử nghiệm ISO 14644-1).
• Sơn chống cháy trương nở 70 µm duy trì giới hạn chịu lửa EI30 (IEC 61537) cho cả khay và máng.

Tác động đến độ bền vật tư và thiết bị điện

• Bao che kín giúp nhiệt độ lõi cáp ổn định ±5 °C, kéo dài tuổi thọ PVC thêm 18 %.
• Lớp phủ epoxy hai thành phần chống hóa chất, tuổi thọ ~15 năm trong khí quyển C3.
• Ống nối đất liên tục < 0,05 Ω ngăn phóng tĩnh điện (ESD) với thiết bị điều khiển.

Ứng dụng thực tế trong nhà máy sạch và phòng kín

• Phòng sạch dược: máng cáp kín cho dây nguồn và tín hiệu, khay cáp lưới riêng cho cáp mạng.
• Trung tâm dữ liệu: kết hợp khay cáp lưới thoát nhiệt cho nguồn UPS và máng cáp kín bảo vệ cáp quang.
• Xưởng SMT: khay cáp đục lỗ gắn tấm chắn EMI, máng nhôm Anod kín cho dây tín hiệu cao tần.

Khay cáp và máng cáp trong môi trường điện mở

Ngoài trời hoặc nhà xưởng thông gió, khay cáp lưới thoát nhiệt tốt; phân đoạn chịu mưa gió dùng máng cáp mạ kẽm thoát nước.

Mức độ thoát nhiệt và thoáng khí của khay cáp

• Khay cáp lưới giảm nhiệt độ dây dẫn ≈ 30 % so với máng kín ở dòng tải 70 % (IEC 60364-5-52).
• Lưu thông không khí > 2,5 m³/phút/m dài giúp tránh tụ ẩm, hạn chế phồng rộp cách điện.

Tính chống ăn mòn và thoát nước của máng cáp

• Mạ kẽm nóng 85 µm bền 25 năm môi trường C4 (ISO 9223).
• Lỗ thoát Ø 8 mm cách 300 mm giữ thời gian rút nước < 60 giây sau mưa to.
• Sơn polyurethane phủ ngoài kháng UV giảm phai màu 40 % sau 2 000 h QUV-B.

Ứng dụng thực tế ngoài trời và nhà xưởng thông gió

• Nhà xưởng thép: khay lưới treo dưới dầm chữ I để luồn cáp robot hàn, khoảng gối 1,5 m.
• Trang trại điện mặt trời: máng cáp treo cột với nắp hở ¼ chiều rộng để súc rửa cáp DC.
• Cầu cạn giao thông: khay cáp inox 316L gắn thanh ren M12 chịu rung cấp IV.

Bảng so sánh khay cáp và máng cáp trong hệ thống điện kín hoặc mở

• Môi trường kín: ưu tiên máng cáp điện kín để giảm bụi, chống cháy; kết hợp khay cáp đục lỗ ở nhánh cần tản nhiệt.
• Môi trường mở: chọn khay cáp lưới cho đoạn thoáng khí; thêm máng cáp mạ kẽm thoát nước ở khu vực mưa gió.
• Luôn tuân thủ IEC 61537, IEC 60364-5-52, QCVN 06:2022/BXD để đáp ứng an toàn và tuổi thọ.

Khả năng quản lý và bảo trì hệ thống dây của khay cáp và máng cáp

Trong hệ thống điện có quy mô lớn, khả năng kiểm tra, nâng cấp và sắp xếp lại dây cáp nhanh chóng là tiêu chí quan trọng để lựa chọn giữa khay cáp và máng cáp.

Khay cáp thuận tiện cho kiểm tra và nâng cấp

• Thiết kế mở của khay cáp (loại lưới hoặc đục lỗ) cho phép nhìn thấy toàn bộ tuyến dây, thuận tiện khi kiểm tra định kỳ hoặc bổ sung dây mới.
• Người vận hành không cần tháo nắp, chỉ cần nâng nhẹ dây cáp là có thể kiểm tra lớp cách điện hoặc đo tín hiệu.
• Trong các trung tâm điều khiển, việc nâng cấp từ CAT5e lên CAT6A được thực hiện dễ dàng qua khay cáp treo sẵn mà không phải tháo gỡ cấu trúc cũ.

Lợi ích thực tế:

• Rút ngắn 30–50% thời gian kiểm tra hệ thống so với máng cáp kín
• Giảm rủi ro hư hỏng vật tư khi thao tác nâng cấp

Máng cáp hiệu quả trong sắp xếp dây có che chắn

• Máng cáp nắp kín cho phép tổ chức tuyến dây có trật tự rõ ràng, đặc biệt khi đi dây song song với nguồn, tín hiệu và điều khiển.
• Nhờ vào thiết kế dạng hộp, các nhóm dây được cố định bằng thanh chia hoặc ống luồn PVC bên trong máng, giúp ngăn chéo nhiễu điện từ (EMI).
• Máng cáp thích hợp cho hệ thống dây cần bảo vệ khỏi va đập, dầu mỡ, hơi ẩm trong nhà máy sản xuất.

Tiêu chí bảo trì dễ dàng trong hệ thống lớn

Gợi ý:

• Hệ thống nhiều lớp cáp và thường xuyên thay đổi → ưu tiên khay cáp
• Hệ thống cần an toàn, đi dây cố định dài hạn → chọn máng cáp

Mức độ linh hoạt của khay cáp và máng cáp trong thiết kế hệ thống

Khay cáp có tính linh hoạt cao trong thiết kế điện nhờ khả năng điều chỉnh sơ đồ dễ dàng, trong khi máng cáp cần thiết kế cố định ngay từ đầu để bảo đảm tính liên tục và thẩm mỹ.

Khay cáp dễ tùy biến và thay đổi sơ đồ cáp

• Khay cáp dễ dàng đi vòng, rẽ nhánh, thay đổi độ cao mà không cần cắt ghép quá nhiều phụ kiện.
• Trong giai đoạn thử nghiệm bố trí thiết bị, khay cáp giúp điều chỉnh nhanh sơ đồ đi dây để phù hợp với vị trí mới.
• Với các khay lưới, có thể sử dụng phụ kiện uốn cong 90°, T, L,… giúp thay đổi hướng tuyến dễ dàng tại công trình.

Máng cáp yêu cầu thiết kế cố định ngay từ đầu

• Máng cáp kín cần lên sơ đồ chi tiết từ đầu vì việc thay đổi nhánh hoặc hướng đi đòi hỏi gia công lại thân máng và mua thêm phụ kiện.
• Khi sử dụng máng cáp dài ≥ 10m, việc mở rộng về sau phải tính đến khả năng chịu tải, hệ treo phụ, và các đoạn nối đặc biệt.
• Do đó, máng cáp phù hợp hơn cho công trình đã cố định layout lâu dài (ví dụ tòa nhà văn phòng, xưởng sản xuất liên tục).

Lưu ý thiết kế:

• Khi chọn máng cáp, cần lập bản vẽ CAD chính xác vị trí co – giãn, nắp đậy, đoạn chuyển hướng.

Phù hợp với hệ thống mở rộng theo giai đoạn

• Dự án nhiều pha, cần thay đổi sơ đồ trong tương lai: nên dùng khay cáp
• Dự án cố định, cần thẩm mỹ cao và an toàn tối đa: nên chọn máng cáp từ đầu

Dựa trên phân tích chuyên sâu theo từng môi trường sử dụng, có thể thấy: máng cáp kín là lựa chọn tối ưu cho hệ thống điện cần che chắn và hạn chế bụi như phòng sạch, trung tâm dữ liệu; trong khi khay cáp phù hợp hơn với khu vực thông thoáng, cần linh hoạt và thoát nhiệt nhanh như nhà xưởng, công trình ngoài trời. Quan trọng nhất, bạn cần đánh giá lại mục tiêu sử dụng, điều kiện môi trường và kế hoạch mở rộng hệ thống để đưa ra giải pháp hiệu quả và lâu dài.