Kích thước tủ điện tổng gia đình theo từng loại hệ thống điện

Kích thước tủ điện tổng gia đình theo từng loại hệ thống điện

Nhà ở sử dụng điện 1 pha

Trong phần lớn nhà ở dân dụng, hệ thống điện 1 pha 220V là lựa chọn phổ biến. Với kiểu hệ thống này, nhu cầu sử dụng điện thường không vượt quá mức tiêu thụ cơ bản như: đèn chiếu sáng, quạt, máy lạnh, máy giặt, bếp từ, tủ lạnh. Do đó, kích thước tủ điện tổng cho gia đình sử dụng điện 1 pha không cần quá lớn nhưng vẫn phải đảm bảo đủ không gian lắp các thiết bị sau:

• Aptomat tổng (MCB/ELCB từ 40A–63A)
• Các nhánh aptomat phân tầng: chiếu sáng, ổ cắm, bếp, nước nóng…
• Một số thiết bị bảo vệ phụ: chống sét lan truyền, bộ lọc nhiễu điện

Kích thước gợi ý: 300mm x 400mm x 120mm (cao x rộng x sâu) là đủ cho nhà ở diện tích vừa và nhỏ. Với nhà có nhu cầu cao hơn, có thể dùng loại tủ kích thước 400mm x 600mm x 150mm để đảm bảo thoáng và dễ bảo trì.

Nhà ở sử dụng điện 3 pha

Những căn nhà có diện tích lớn, sử dụng nhiều thiết bị điện công suất cao hoặc kết hợp mục đích kinh doanh thường cần đến hệ thống điện 3 pha. Tủ điện tổng cho loại hình này phải đáp ứng:

• Thiết bị đóng cắt 3 pha (CB tổng từ 50A–100A trở lên)
• Thiết bị đóng cắt nhánh 3 pha và 1 pha tùy phân tầng
• Thiết bị đóng cắt cho các tải nặng như máy bơm, thang máy, điều hòa âm trần…

Kích thước tủ điện tổng cần lựa chọn từ cỡ 600mm x 800mm x 200mm trở lên. Trường hợp có thêm hệ thống ATS, chống sét, tụ bù thì nên chọn tủ kích thước lớn hơn hoặc đặt tủ thiết kế riêng theo bản vẽ kỹ thuật.

Hệ thống điện tích hợp thiết bị công suất lớn

Một số gia đình hiện đại trang bị thêm thiết bị như máy nước nóng năng lượng mặt trời, hệ thống điện mặt trời hòa lưới, bơm giếng khoan, hồ bơi, phòng xông hơi… Những hệ thống này đòi hỏi khả năng chịu tải cao, nên kích thước tủ điện tổng phải được nâng cấp tương xứng để chứa thêm:

• Bộ đóng ngắt chuyên biệt cho từng thiết bị
• Thiết bị giám sát điện năng
• Khả năng mở rộng thêm CB trong tương lai

Kích thước tủ điện đề xuất: từ 700mm x 1000mm x 250mm trở lên, có thể chia thành nhiều ngăn bên trong để tách biệt từng nhóm tải, tăng tính an toàn và tiện thao tác bảo trì.

Kinh nghiệm chọn đúng kích thước tủ điện tổng trong gia đình

Lưu ý khi đo đạc không gian lắp đặt tủ điện

Trước khi quyết định mua tủ, cần khảo sát và đo chính xác vị trí lắp đặt:

1. Đối với tủ âm tường: phải tính kích thước lỗ chờ lớn hơn 5–10mm so với kích thước tủ để dễ lắp đặt, đồng thời đảm bảo mặt cửa tủ phẳng với tường sau khi hoàn thiện.
2. Đối với tủ nổi: nên chọn vị trí dễ thao tác, cao hơn mặt đất từ 1.4–1.6m, tránh nơi ẩm thấp hoặc gần nguồn nhiệt.
3. Dành khoảng hở ít nhất 10–15cm mỗi bên để luồn dây và bảo trì.

Việc đo sai hoặc chọn vị trí không phù hợp sẽ dẫn đến tủ không lắp vừa, hoặc khó thao tác khi có sự cố xảy ra.

Cách tính dư tải để tránh quá tải trong tương lai

Một trong những sai lầm thường gặp khi chọn kích thước tủ điện tổng là chỉ tính vừa đủ công suất hiện tại. Điều này tiềm ẩn rủi ro quá tải khi gia đình lắp thêm thiết bị mới. Để tránh tình trạng này, cần:

• Cộng tổng công suất thiết bị hiện có (đơn vị: Watt)
• Chia tổng công suất cho điện áp (220V hoặc 380V) để ra dòng điện tổng
• Chọn thiết bị đóng cắt và kích thước tủ có dư tải ít nhất 20–30% so với dòng tính toán

Ví dụ: Nếu tổng công suất là 10.000W (10kW), dòng điện sẽ khoảng 45A. Khi đó, nên chọn CB tổng 63A và tủ có chỗ lắp tối thiểu 10–12 thiết bị để dự phòng.

Kích thước tủ điện tổng gia đình phụ thuộc vào những yếu tố nào?

Tổng công suất tiêu thụ và số lượng thiết bị

Yếu tố quan trọng đầu tiên khi xác định kích thước tủ điện tổng là tổng công suất sử dụng điện trong gia đình. Càng nhiều thiết bị điện, đặc biệt là thiết bị công suất lớn như máy lạnh, bếp từ, máy nước nóng, thì yêu cầu về kích thước tủ càng lớn để:

• Chứa đủ số lượng CB (aptomat) theo từng nhánh sử dụng
• Phân bổ dây dẫn hợp lý, tránh chồng chéo và gây quá nhiệt
• Dự trữ không gian cho các thiết bị mở rộng trong tương lai

Loại hình nhà ở căn hộ, nhà phố, biệt thự hay nhà trọ

Tùy vào loại hình công trình mà kích thước tủ điện tổng gia đình sẽ khác nhau:

• Căn hộ chung cư thường chỉ cần tủ nhỏ gọn, đủ 1 aptomat tổng và 3–4 nhánh cơ bản, kích thước khoảng 300mm x 400mm x 120mm
• Nhà phố 2–3 tầng có thêm bếp, điều hòa, máy giặt,... cần tủ từ 400mm x 600mm x 150mm
• Biệt thự hoặc nhà có mục đích kết hợp kinh doanh nên dùng tủ lớn 600mm x 800mm x 200mm trở lên
• Nhà trọ hoặc nhà cho thuê nhiều phòng nên tách riêng các nhánh, đôi khi cần lắp thêm tủ phụ để giảm tải

Yêu cầu về thẩm mỹ, âm tường hay nổi tường

Ngoài yếu tố kỹ thuật, tính thẩm mỹ cũng ảnh hưởng đến lựa chọn kích thước tủ điện tổng:

• Tủ âm tường thường bị giới hạn bởi kích thước hộp chờ, nên phải tính toán từ giai đoạn xây dựng
• Tủ nổi tường có thể linh hoạt hơn về kích cỡ, nhưng cần được sơn tĩnh điện và có thiết kế hài hòa với không gian
• Một số chủ nhà chọn tủ mỏng, nhỏ để dễ giấu sau cánh tủ, cửa lùa hoặc đặt trong hộc tường

Với các không gian như phòng khách, hành lang chung cư, yêu cầu thẩm mỹ cao sẽ cần chọn tủ gọn gàng, có cửa ẩn hoặc cửa mờ. Khi đó, nhà sản xuất thường đề xuất kích thước tùy chỉnh hoặc mẫu có sẵn tối ưu theo thiết kế nội thất.

Tủ điện tổng dân dụng kích thước bao nhiêu là hợp lý?

Không có một kích thước chuẩn duy nhất cho tất cả, nhưng có thể dựa vào nhu cầu phổ biến để đưa ra một số mốc kích thước tham khảo:

1. Nhà ở diện tích nhỏ (30–60m²): thường chỉ cần 1 aptomat tổng và 3–5 aptomat nhánh. Kích thước tủ hợp lý là 300mm x 400mm x 120mm
2. Nhà phố diện tích vừa (70–120m²): có từ 6–10 nhánh điện, nên chọn tủ 400mm x 600mm x 150mm
3. Biệt thự, nhà kết hợp kinh doanh (>150m²): hệ thống điện phức tạp, có thể cần tủ 600mm x 800mm x 200mm hoặc thiết kế riêng
4. Hệ thống có điện mặt trời, ATS, chống sét…: cần tủ lớn hơn, thường từ 700mm x 1000mm x 250mm

Lưu ý, kích thước lý tưởng không chỉ đủ để lắp thiết bị mà còn cần đảm bảo:

• Không gian thoáng để tản nhiệt
• Khoảng hở cho dây dẫn đi vào, đi ra
• Khả năng mở rộng trong tương lai

Với nhu cầu thực tế ngày càng tăng, nên ưu tiên chọn tủ có dư chỗ ít nhất 20% so với số aptomat dự kiến để tránh phải thay tủ mới sau vài năm.

Lựa chọn đúng kích thước tủ điện tổng không chỉ giúp đảm bảo an toàn cho toàn bộ hệ thống điện mà còn tạo sự chủ động khi mở rộng thiết bị. Dựa vào cấu trúc hệ thống điện 1 pha, 3 pha hay tích hợp tải lớn, mỗi gia đình có thể chọn được kích cỡ phù hợp, tiết kiệm chi phí mà vẫn đảm bảo khả năng vận hành lâu dài.