Đo lường không gian lắp đặt trước khi quyết định kích thước
Cách xác định diện tích để chọn tủ điện vừa vặn
Việc chọn kích thước tủ điện trong nhà không thể tách rời khỏi yếu tố không gian lắp đặt. Để tránh việc tủ quá lớn gây vướng víu hoặc quá nhỏ làm giảm hiệu quả sử dụng, người dùng cần xác định chính xác diện tích tường nơi sẽ gắn tủ.
Các bước thực hiện gồm:
- Dùng thước đo hoặc thước laser để đo chiều cao, chiều rộng và chiều sâu khoảng tường trống nơi dự kiến đặt tủ.
- Ưu tiên chọn vị trí gần khu vực đi dây điện chính, nhưng không ảnh hưởng đến lối đi hoặc nội thất xung quanh.
- Lưu lại thông số và so sánh với kích thước ngoài của các dòng tủ điện phổ biến (ví dụ: tủ điện âm tường 12 module thường có kích thước khoảng 300x400x100 mm).
Lưu ý vị trí âm tường hoặc nổi
Tùy vào thiết kế nội thất và loại công trình, người dùng có thể chọn tủ điện âm tường hoặc nổi. Mỗi loại sẽ kéo theo yêu cầu kích thước khác nhau.
- Với tủ âm tường, cần đo phần lõm trong tường và đảm bảo độ sâu đủ để đặt toàn bộ thân tủ. Ngoài kích thước ngang – dọc, phải lưu ý đến độ dày tường và đường ống đi kèm.
- Với tủ nổi, kích thước vỏ tủ sẽ chiếm không gian ra ngoài bề mặt tường. Do đó, cần đảm bảo không cản trở cửa mở, tầm với thao tác hoặc lối đi trong nhà.
Khoảng cách kỹ thuật cần có giữa tủ và các thiết bị khác
Khi bố trí tủ điện, không chỉ đo phần diện tích lắp đặt mà còn phải chừa các khoảng cách an toàn với các thiết bị khác để đảm bảo vận hành, bảo trì thuận tiện và không vi phạm quy chuẩn điện.
Một số nguyên tắc cơ bản:
- Khoảng cách tối thiểu từ tủ điện đến sàn nhà là 1,2 m đối với tủ treo, 30 cm với tủ đứng.
- Cách các thiết bị sinh nhiệt như bếp điện, máy nước nóng ít nhất 50 cm.
- Không đặt tủ điện sát cửa ra vào hoặc dưới các vật treo tường dễ rơi.
- Phải có khoảng trống phía trước tủ từ 70–100 cm để mở cửa tủ và thao tác thiết bị bên trong.
Đảm bảo khoảng cách hợp lý giúp tủ hoạt động ổn định, hạn chế rủi ro cháy nổ và tiện lợi khi sửa chữa.
Chọn kích thước tủ điện gia đình theo số lượng thiết bị sử dụng
Bao nhiêu thiết bị thì cần tủ 4, 8, 12, 18 hay 24 module?
Tủ điện trong nhà thường được phân theo số module, tương ứng với số thiết bị như aptomat, CB chống giật, thiết bị điều khiển gắn bên trong. Việc chọn sai số module có thể khiến không đủ chỗ gắn thiết bị hoặc gây lãng phí diện tích.
Gợi ý chọn tủ theo nhu cầu thực tế:
- Tủ 4 module: phù hợp phòng nhỏ, chỉ dùng 1 CB tổng 2–3 nhánh.
- Tủ 8 module: dùng cho căn hộ 1 phòng ngủ hoặc tầng riêng lẻ.
- Tủ 12 module: phổ biến cho nhà phố 2 tầng, có từ 5–7 nhánh điện.
- Tủ 18–24 module: nên dùng nếu có nhiều thiết bị công suất cao như máy lạnh, máy nước nóng, bếp từ, hoặc có hệ thống điện thông minh.
* Lưu ý: cần cộng thêm 2–4 module trống để dự phòng thiết bị mở rộng trong tương lai.
Dự trù khả năng mở rộng thiết bị sau này có quan trọng không?
Rất nhiều người khi lắp tủ điện chỉ quan tâm số thiết bị hiện tại mà quên mất yếu tố mở rộng. Trong thực tế, việc thay đổi công năng phòng, bổ sung máy lạnh, máy nước nóng, đèn thông minh… là điều rất dễ xảy ra sau 1–2 năm sử dụng.
Nếu tủ điện không có khoảng trống dự phòng:
- Sẽ phải thay tủ mới, tốn chi phí và công tháo lắp lại toàn bộ.
- Có thể gây tình trạng gắn thiết bị chen chúc, khó bảo trì hoặc gây nóng chập.
Vì vậy, lời khuyên là luôn chọn tủ có ít nhất 20–30% số module trống, ví dụ cần dùng 10 module thì nên mua tủ 12–14 module. Đây là khoản đầu tư nhỏ nhưng giúp tiết kiệm chi phí lớn trong dài hạn.
Gợi ý kích thước tủ điện trong nhà phù hợp với từng khu vực sử dụng
Tủ điện tổng đặt gần công tơ điện nên chọn kích thước thế nào?
Tủ điện tổng thường được đặt gần công tơ điện, là nơi chứa aptomat tổng, cầu dao chống giật, thiết bị đóng ngắt chính và hệ thống chống sét (nếu có). Vì vậy, tủ điện tổng cần kích thước lớn hơn so với các tủ phụ.
Gợi ý lựa chọn:
- Nhà ở dưới 80 m², sử dụng điện cơ bản: có thể dùng tủ 8–12 module.
- Nhà phố 2–3 tầng hoặc có nhiều thiết bị điện công suất cao: nên chọn tủ 18–24 module.
- Với biệt thự hoặc nhà có điện 3 pha, hệ thống solar, điện thông minh: ưu tiên tủ từ 24–36 module trở lên.
Lưu ý khi chọn tủ tổng:
- Nên chọn loại vỏ kim loại chống cháy, chống rò điện và có không gian dự phòng.
- Ưu tiên loại gắn nổi để dễ thao tác kỹ thuật nếu cần bảo trì hệ thống chính.
Tủ phụ đặt trong phòng kỹ thuật hoặc hành lang có khác gì?
Tủ phụ dùng để chia tải từng tầng, từng khu vực hoặc nhóm thiết bị riêng biệt. Vị trí phổ biến là phòng kỹ thuật nhỏ, hành lang tầng, hoặc sát cửa phòng bếp, tùy vào thiết kế hệ thống điện ban đầu.
Khác biệt khi chọn kích thước:
- Với phòng kỹ thuật: có thể chọn tủ âm tường loại 8–12 module, vừa gọn, vừa bảo mật.
- Với hành lang: nên chọn tủ nổi loại 6–8 module, có nắp khóa an toàn và không quá dày để tránh vướng víu.
- Trường hợp tủ phụ cấp cho khu vực có máy lạnh, bếp từ: nên nâng lên 12–18 module để đủ chỗ gắn CB riêng.
Dù là tủ phụ, cũng cần đảm bảo thẩm mỹ và khả năng thao tác, tránh tình trạng tủ gắn sai vị trí gây mất mỹ quan hoặc khó sử dụng.
Cách phối hợp nhiều tủ nhỏ trong nhà diện tích hẹp
Trong nhà diện tích nhỏ, việc dồn toàn bộ thiết bị vào một tủ lớn thường không khả thi. Thay vào đó, nên chia nhỏ hệ thống điện thành các nhánh riêng và lắp nhiều tủ nhỏ tại từng khu vực phù hợp.
Cách làm này giúp:
- Tiết kiệm diện tích vì mỗi tủ chỉ cần không gian rất gọn (4–8 module).
- Thuận tiện trong thao tác đóng ngắt tại chỗ (ví dụ: tủ riêng cho bếp, máy lạnh, máy nước nóng).
- Giảm thiểu rủi ro mất điện toàn hệ thống khi chỉ một nhánh bị sự cố.
Gợi ý cách phối hợp:
- Tủ tổng tại khu vực cầu thang hoặc gần công tơ điện.
- Tủ phụ tầng 1 (phòng khách – bếp), tầng 2 (phòng ngủ), mỗi tủ 6–8 module.
- Nếu nhà trọ nhiều phòng, nên tách riêng tủ điện cho từng phòng bằng tủ nổi nhỏ, dễ kiểm soát điện năng tiêu thụ.
Ba nguyên tắc chọn kích thước tủ điện trong nhà không bao giờ sai
Nguyên tắc 1: Luôn đo không gian trước – mua tủ sau
Đây là nguyên tắc cơ bản nhưng nhiều người thường bỏ qua. Trước khi chọn mua tủ điện, bạn cần xác định chính xác vị trí lắp đặt, đo chiều cao, chiều rộng và chiều sâu thực tế.
Việc đo lường cần thực hiện ngay từ giai đoạn thiết kế sơ bộ hệ thống điện, không nên để đến khi thi công xong mới chọn tủ.
Nguyên tắc 2: Tính dư 20–30% dung lượng module
Khi thiết kế tủ điện, không nên chỉ tính vừa đủ số lượng thiết bị hiện tại. Hãy luôn dự phòng thêm 2–4 module trống để sẵn sàng mở rộng khi cần.
Ví dụ:
- Dùng 10 thiết bị thì nên chọn tủ 12–14 module.
- Dự kiến lắp thêm camera, đèn sân vườn, máy bơm phụ – nên cộng thêm 4 module.
Dự phòng module không chỉ giúp mở rộng dễ dàng mà còn hỗ trợ tản nhiệt tốt hơn, tránh tình trạng quá tải và đảm bảo an toàn lâu dài.
Nguyên tắc 3: Ưu tiên tủ theo tiêu chuẩn phổ biến để dễ thay thế
Tủ điện có rất nhiều loại kích thước và chuẩn lắp module khác nhau. Khi chọn tủ, nên ưu tiên sản phẩm theo tiêu chuẩn phổ biến của thị trường như:
- Module theo chuẩn DIN (kẹp ray tiêu chuẩn).
- Kích thước lắp module 17.5 mm mỗi đơn vị.
- Các dòng tủ 4–36 module từ thương hiệu phổ biến như Schneider, Sino, LS, Panasonic.
Chọn đúng kích thước tủ điện trong nhà là bước đầu quan trọng để vận hành hệ thống điện ổn định và lâu dài. Hãy ưu tiên đo đạc thực tế, dự phòng thiết bị mở rộng, và chọn kích cỡ phổ biến dễ thay thế. Đây là khoản đầu tư nhỏ nhưng giúp tránh được nhiều phiền toái kỹ thuật về sau.
