Các kích thước tủ điện công nghiệp tiêu chuẩn

Bảng tra kích thước vỏ tủ điện theo chuẩn công nghiệp

Trong các hệ thống điện công nghiệp, việc chọn đúng kích thước vỏ tủ điện không chỉ giúp bố trí thiết bị hợp lý mà còn đảm bảo tiêu chuẩn lắp đặt, an toàn và thẩm mỹ. Dưới đây là bảng tra cứu các kích thước vỏ tủ điện phổ biến, được phân loại theo ba nhóm chính: loại nhỏ, cỡ trung và cỡ lớn.

Gợi ý chọn đúng kích thước tủ điện theo từng tiêu chí

Việc lựa chọn kích thước tủ điện không thể chỉ dựa vào cảm tính hoặc kinh nghiệm chung mà cần dựa trên các tiêu chí kỹ thuật cụ thể. Mỗi dự án, mỗi khu vực lắp đặt và mỗi loại thiết bị bên trong đều có yêu cầu khác nhau về kích thước, độ sâu và khả năng mở rộng. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết giúp bạn tra cứu và lựa chọn đúng kích thước tủ điện theo từng tiêu chí quan trọng.

Theo số lượng thiết bị cần lắp bên trong

Tiêu chí đầu tiên và quan trọng nhất là căn cứ vào số lượng và kích thước thiết bị bên trong tủ như: Aptomat, Contactor, Rơ le nhiệt, Bộ điều khiển, Bộ biến tần...

• Với số lượng thiết bị ít (dưới 10 thiết bị loại nhỏ), có thể dùng tủ 300x400x200 mm hoặc 400x500x200 mm
• Với 10–30 thiết bị loại trung, kích thước tủ nên từ 600x800x300 mm trở lên
• Với số lượng lớn (trên 30 thiết bị), tủ cần từ 800x1000x400 mm hoặc lớn hơn

Ngoài ra, cần chừa 20–30% không gian trống để tiện lắp dây, bảo trì và cải tạo sau này.

Theo không gian lắp đặt: trong nhà – ngoài trời – hầm kỹ thuật

Mỗi vị trí lắp đặt có điều kiện khác nhau, ảnh hưởng trực tiếp đến thiết kế và kích thước vỏ tủ:

• Trong nhà: Ưu tiên tủ nhỏ gọn, thiết kế thẩm mỹ; kích thước thường từ 300x400 mm đến 800x1000 mm
• Ngoài trời: Cần vỏ dày, chuẩn chống nước – bụi cao (IP65/66); kích thước nên từ 500x700 mm trở lên để đảm bảo độ kín và thoáng khí
• Hầm kỹ thuật, tủ âm tường: Kích thước bị giới hạn theo ô tường; cần đo chính xác chiều rộng – cao – sâu trước khi đặt hàng

Ngoài ra, nên tính toán khoảng cách mở cửa tủ (góc mở bản lề) và khoảng hở bảo trì phía trước tối thiểu 600 mm.

Theo nhu cầu dự phòng nâng cấp mở rộng sau này

Rất nhiều đơn vị ban đầu chọn tủ điện “vừa đủ” dẫn đến khó khăn khi nâng cấp hoặc mở rộng thiết bị. Để phòng tránh điều này:

• Chọn kích thước lớn hơn ít nhất 1 cấp so với nhu cầu hiện tại
• Ưu tiên tủ có thiết kế dạng mô-đun (modular) hoặc chia ngăn linh hoạt
• Nếu hệ thống có thể mở rộng, nên chọn tủ từ 800x1000 mm hoặc cao hơn

Ngoài ra, tủ có mặt hông tháo rời hoặc nắp dự phòng (knockout) sẽ tiện lợi khi cần đi thêm dây, lắp thêm module.

Theo tiêu chuẩn kỹ thuật: IEC, TCVN, IP65/IP66

Lựa chọn kích thước còn phải phù hợp với các tiêu chuẩn kỹ thuật quốc tế và Việt Nam:

• IEC 61439: Xác định bố trí thiết bị, khoảng cách tối thiểu, khả năng chịu tải của vỏ tủ
• TCVN 7997:2009: Tiêu chuẩn chung cho vỏ tủ điện phân phối, điều khiển tại Việt Nam
• IP65/IP66: Xác định cấp độ bảo vệ chống bụi, nước – yêu cầu vỏ dày hơn, kích thước lớn hơn để bố trí ron kín, khóa siết

Khi chọn tủ đạt IP65 trở lên, cần tăng chiều sâu vỏ tủ từ 300 mm trở lên để bảo đảm đủ không gian lắp ron kín, hệ thống quạt hoặc lưới thông gió chống nước.

Lời khuyên từ chuyên gia kỹ thuật khi lựa chọn kích thước vỏ tủ

Việc lựa chọn kích thước vỏ tủ điện tưởng chừng đơn giản nhưng lại ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất vận hành, độ an toàn và tuổi thọ của toàn bộ hệ thống. Dưới đây là những lời khuyên thực tế từ chuyên gia kỹ thuật có kinh nghiệm triển khai nhiều công trình công nghiệp và dân dụng:

1. Không chọn tủ “vừa khít” với thiết bị
   Việc chọn tủ chỉ đủ chỗ cho các thiết bị sẽ khiến việc đi dây chật chội, tỏa nhiệt kém và gây khó khăn khi bảo trì. Hãy đảm bảo ít nhất 20% không gian trống dự phòng bên trong tủ.
2. Luôn đo đạc thực tế trước khi đặt hàng
   Dù có bản vẽ sẵn, nhưng điều kiện thi công thực tế có thể thay đổi. Việc đo lại kích thước khu vực lắp đặt (đặc biệt là với tủ âm tường hoặc đặt trong hầm kỹ thuật) là bắt buộc để tránh sai lệch.
3. Cân nhắc khả năng mở rộng trong 2–3 năm tới
   Với các dự án có khả năng phát triển công suất, hãy chọn tủ có kích thước lớn hơn ít nhất 1 cấp hoặc sử dụng tủ dạng mô-đun cho phép mở rộng dãy.
4. Không bỏ qua thông số chiều sâu và độ dày vỏ
   Nhiều người chỉ quan tâm đến chiều rộng và chiều cao, nhưng chiều sâu và độ dày cũng ảnh hưởng đến khả năng lắp thiết bị và độ bền vỏ tủ. Với tủ ngoài trời, nên chọn độ dày ≥1.5 mm và chiều sâu ≥300 mm.
5. Đảm bảo tiêu chuẩn IP phù hợp môi trường sử dụng
   Tủ ngoài trời cần đạt chuẩn IP65 hoặc IP66 để chống bụi, mưa, hơi ẩm. Nếu đặt ở nơi có ánh nắng trực tiếp, nên chọn loại sơn tĩnh điện ngoài trời hoặc inox 304 để chống ăn mòn.
6. Không đánh giá thấp vai trò của thiết bị phụ kiện bên trong
   Thanh DIN, đế thiết bị, máng cáp, quạt tản nhiệt… đều chiếm không gian. Hãy tính toán đủ chỗ để lắp các phụ kiện này, thay vì chỉ tính theo số lượng aptomat hoặc contactor.
7. Luôn yêu cầu bản vẽ bố trí thiết bị trước khi gia công tủ
   Bản vẽ layout thiết bị bên trong giúp đảm bảo kích thước vỏ tủ phù hợp, tránh trường hợp lắp không vừa hoặc phát sinh chỉnh sửa tại công trình gây tốn kém chi phí.

Vì sao cần quan tâm đến kích thước tủ điện công nghiệp?

Kích thước tủ điện là một yếu tố kỹ thuật tưởng chừng đơn giản nhưng lại có ảnh hưởng sâu rộng đến hiệu suất, độ an toàn và khả năng vận hành lâu dài của hệ thống điện công nghiệp. Việc lựa chọn đúng kích thước không chỉ đảm bảo bố trí thiết bị hợp lý mà còn giúp tiết kiệm chi phí, tăng tuổi thọ thiết bị và giảm rủi ro kỹ thuật trong quá trình sử dụng.

Tác động của kích thước đến an toàn, thẩm mỹ và khả năng bố trí thiết bị

1. An toàn vận hành: Một tủ điện có kích thước phù hợp giúp bố trí các thiết bị cách nhau hợp lý, đảm bảo khoảng cách cách điện theo tiêu chuẩn IEC/TCVN. Điều này hạn chế chạm chập, phóng điện hoặc sự cố do nhiệt.
2. Thẩm mỹ kỹ thuật: Trong môi trường công nghiệp hiện đại, yếu tố thẩm mỹ không chỉ dừng lại ở bên ngoài tủ mà còn ở việc sắp xếp gọn gàng bên trong. Tủ quá nhỏ dễ dẫn đến việc đi dây chồng chéo, thiếu gọn gàng, ảnh hưởng đến hình ảnh kỹ thuật chuyên nghiệp.
3. Khả năng bố trí thiết bị: Khi chọn đúng kích thước, việc lắp đặt thiết bị sẽ dễ dàng, có đủ không gian cho máng cáp, thanh rail, khớp nối và dây dẫn. Đồng thời giúp thiết bị tỏa nhiệt hiệu quả, tăng tuổi thọ và dễ dàng bảo trì.

Mối liên hệ giữa kích thước tủ điện và tải trọng hệ thống

1. Tải càng lớn, thiết bị càng nhiều và cồng kềnh: Hệ thống điện công suất cao thường cần thêm thiết bị như ACB, biến dòng, thanh cái lớn, contactor công suất lớn... đòi hỏi vỏ tủ có kích thước rộng, sâu và chịu lực tốt.
2. Cần không gian để lắp thanh cái và đầu cos lớn: Khi dòng điện vượt trên 250A hoặc 400A, không gian bên trong tủ phải đủ để lắp đặt thanh cái đồng, đầu cos, máng dẫn cáp chuyên dụng và khe thoát nhiệt.
3. Cân bằng giữa tải trọng thiết bị và độ bền cơ khí của vỏ tủ: Vỏ tủ càng lớn cần khung chịu lực chắc chắn để đảm bảo không biến dạng trong quá trình vận chuyển, lắp đặt hoặc khi đóng/mở thường xuyên.

Hệ lụy khi chọn sai kích thước vỏ tủ điện trong thi công thực tế

1. Không đủ không gian lắp thiết bị: Dễ dẫn đến việc "nhồi nhét" thiết bị, cắt bỏ bớt tính năng, đi dây chồng chéo — gây mất an toàn và khó bảo trì về sau.
2. Phát sinh chi phí sửa đổi tủ hoặc làm lại: Tủ quá nhỏ không thể lắp đúng thiết kế buộc phải làm lại tủ khác, gây lãng phí thời gian và tăng chi phí vật tư.
3. Thiết bị quá gần nhau gây nóng cục bộ, giảm tuổi thọ: Không đủ khoảng cách làm mát khiến nhiệt tích tụ, dễ gây chập cháy và giảm độ bền của các thiết bị bên trong.
4. Ảnh hưởng đến tiến độ và chất lượng công trình: Tủ sai kích thước có thể khiến toàn bộ hệ thống điện không thể nghiệm thu đúng hạn hoặc phải điều chỉnh hạ tầng liên quan.

Dù là công trình nhỏ hay nhà máy quy mô lớn, lựa chọn đúng kích thước tủ điện giúp tối ưu không gian, giảm rủi ro lắp đặt và tăng tuổi thọ thiết bị bên trong. Bên cạnh yếu tố kỹ thuật, đừng quên tính đến các tiêu chuẩn bảo vệ và khả năng mở rộng để đảm bảo hệ thống điện vận hành ổn định lâu dài.